گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی

اگر انسان به عنوان بهترین موجود در قالب احسن تقویم خلق شد، آنگاه استعدادهای درونی و قابلیت هایش به فعلیت تامه می رسد که از غار تنهایی خود پایین آمده و در جمعیت و اجتماع حضوری از روی تکلیف پیدا نموده و در این میان خود را بپروراند و پخته کند تا به مقام جامعیت برسد

فضایل و کرامات اخلاقى، سیره نیکو و پسندیده، رفتار و منش بزرگوارانه امام سجاد آن چنان ظهور و نمود داشت که دوست و دشمن بر شایستگى و برترى او اعتراف داشت و از هر کس سراغ انسان نمونه و شایسته ‏اى را مى ‏گرفتى، امام‏ سجاد علیه السلام را معرفى مى ‏کرد.

غلام حضرت سجاد علیه‏ السّلام موقع غذا رفت سینى غذا را از مطبخ براى میهمان ‏ها بیاورد، در راه دستش لرزید و

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

در سیر الی الله مقصد خداست و اولیای الهی هر کدام بر اساس ظرفیت و سعه و نورانیتی که دارند طریق هستند بر همین پایه است که از معصومین علیهم السلام به باب الله تعبیر می شود. یکی از اولیاء الهی که در سلوک الی الله همه سالکان راه خدا به ارادت تام و توسل و توجه بدان محتاجند، حضرت ابولفضائل، عباس بن علی علیه السلام است.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

یکی از نقاط قوّت انقلاب اسلامی تربیت و تشکیل یک نیروی امنیتی برخاسته از دل مردم برای دفاع از کیان اسلام و میهن بود که به اسم سپاه پاسداران نام نهاده شد، جالب است بدانید پیشنهاد اوّلیه تأسیس سپاه پاسداران توسّط مرحوم علّامه طهرانی رحمة الله علیه داده شد چنانچه خود می نویسند...

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ أَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ ...

یکی از بهترین و نغزترین و عرفانی ترین دعاها که مشتمل بر مضامینی بس عالی و مفاهیمی توحیدی است، همین مناجات امیر المومنین علی علیه السلام به روایت "ابن خالویه" در ماه مُعظّم شعبان است که سیره اهل بیت علیهم السلام بر قرائت آن در ماه شعبان بوده است و اولیای الهی از جمله سیدنا الاستاد حضرت علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف بر قرآئت آن و تامل در مضامین و معانی راقیه آن توصیه می کردند.

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه، شامل مطالب اساسى در مورد چگونگى معامله بندگان با خداى بزرگ بوده و آداب خواستن، دعا و طلب آمرزش از او را، آنگونه که شایسته است، بیان مى‏کند. و استدلال‏هاى جالب توجهى جهت امیدوار شدن به درگاه خدا که با مناجات با او مناسب است، در بردارد. و به روشنى، ملاقات، نزدیکى و دیدن خدا را معنى مى‏کند و به این ترتیب شُبهه‏هاى سالک، شک هاى مُنکر و وحشت اهل شک را برطرف مى‏کند. و نیز اشاره‏اى به شناخت نفس و این که شناخت آن باعث شناخت پروردگار است دارد.  (المراقبات)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْمَعْ دُعَائِی إِذَا دَعَوْتُکَ وَ اسْمَعْ نِدَائِی إِذَا نَادَیْتُکَ وَ أَقْبِلْ عَلَیَّ إِذَا نَاجَیْتُکَ فَقَدْ هَرَبْتُ إِلَیْکَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ مُسْتَکِینا لَکَ مُتَضَرِّعا إِلَیْکَ رَاجِیا لِمَا لَدَیْکَ ثَوَابِی 

تا حالا شده وقتی به ما می گویند میز یا قفسه کتاب یا سایر وسایل دم دستت را تمییز کن، نگاه کردیم و گفتیم: که تمییز است ولی وقتی دست بر سطح آنها کشیدیم و نوک انگشت را نگاه کردیم دیدیم پر است از گرد و غباری که اصلا به چشم نمی آمد.

عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی:

این ماه (شعبان) براى سالک إلى اللّه بسیار با ارزش است. یکى از شبهاى قدر در این ماه مى‏باشد و کسى در آن متولد شده که خداوند بواسطه او وعده پیروزى به تمامى دوستان، پیامبران و برگزیدگانش - از زمانى که پدر ما حضرت آدم (على نبینا و آله و علیه السلام) در زمین ساکن شده - داده است. و وعده داده، بوسیله او، بعد از پر شدن زمین از ظلم و جور، آن را پر از قسط و عدل نماید - که در جاى خود بطور مفصل به آن خواهیم پرداخت. و از مقام آن همین بس که ماه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم بوده و حضرتش صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند: شعبان شهری، رحم اللّه من اعاننی على شهری، (شعبان ماه من است، خداوند کسى را که مرا در ماهم یارى کند، بیامرزد.)

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه مناجات بزرگى است و یکى از ارمغان هاى آل محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم مى‏باشد که بزرگى آن را کسى که قلب سالم و گوش شنوایى داشته باشد، درک مى‏کند. و اهل غفلت از درک فواید و نورهاى آن بى‏بهره‏اند. (المراقبات)

عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اعلی الله مقامه:

مناجات شعبانیه، مناجات معروفى است و اولیای خدا بخاطر این مناجات شعبانیه است که با ماه شعبان انس دارند و اصلا به جهت همین مناجات، منتظر و مشتاق این ماه هستند. (المراقبات)

ماه شعبان از ماه های معظم پروردگار است و برای اولیای الهی و عرفای بالله همان ایام اللهی است که همواره سالکان راه خدا و مشتاقان حریم دوست و مومنان واقعی را بر غنیمت شمردن تمامی لحظات آن سفارش می فرمودند و به حق آن را اوقات خوشی می دانستند که گفت:

کلام معصومین علیهم السلام همچون وجودشان دارای عصمت و نورانیت است که این حقیقت را در اثربخشی کلامشان می توان مشاهده کرد؛ در ادامه برخی از کلمات درربار امام کاظم علیه السلام با ترجمه تقدیم می گردد.

حضرت امام موسى کاظم علیه السّلام ایَّام امامتش را در میان دو زندان سپرى نمود: زندان خانه‏اش که بعید از تماس با مردم از خوف بنى عباس بود، و زندان بنى عباس که شدید الظُّلم و الظُّلمة بوده است.

در روایات قطعی السند بر افضلیت آثار و ثواب زیارت امام هشتم علیه السلام بر حج (حج غیر واجب) تصریح شده است حقیقتی که مشهود عینی اولیای الهی می باشد. حضرت علامه طهرانی رحمة الله در ذیل این معنا مطالبی بس گهربار دارند که مقصود را روشن و مبرهن می سازد.

در مورد محل دفن حضرت زینب سلام الله علیها سه قول هست که هر کدام طرفدارانی دارد، حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی در مقاله حاضر  ضمن بیان دیدگاه استاد علامه طهرانی رحمة الله علیه به بررسی تاریخی این امر پرداختند

آوازه کمال، عرفان و پاک دامنی تو در همه عالم پیچیده است، که بودی زینت پدر و ماندی زینت اهل معرفت؛ با اینکه سنگینترین مصائب بر حضرت زینب سلام الله علیها وارد شد اما ذره ای از مسیر عقلانیت که توحید محض است خارج نشد

حضرت زینب سلام الله علیها را به قطع و از روی واقع می توان از چند بانوی نمونه تاریخ برشمرد چنانچه کلمات معصومین علیهم السلام در توصیف حضرتش بر آن گواه است، در مقاله پیش روی به اوصاف آن حضرت که هر کدام بیانگر گوشه ای از تجلی شخصیت آن بانوی بزرگوار است اشاره شده است.

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

از عنایات خاصّه حضرت زینب سلامُ الله علیها، روزى که ( همراه مرحوم حداد ) در حرم مطهّر نشسته بودیم، این بود که حضرت آقا فرمودند: مسافرت و توقّف شما در خدمت حضرت امام علىّ بن موسى الرّضا علیه السّلام خوب است؛ به مشهد می روید و در آنجا توطّن مى ‏نمائید. روى همین جهت بود که حقیر پس از چند ماه از مراجعت شام به آستان قدس حضرت ثامن الحجج علیه السّلام مشرّف شدم و بار خود را در این ارض مقدّس فرود آوردم. (روح مجرد، ص 648)

خدای متعال در قرآن کریم به امر پسندیده اعتکاف اشاره دارد. اعتکاف فرصتی برای خلوت با معبود و به دنبال آن تهذیب نفس و تعالی آن است. مقاله پیش روی به نقش اعتکاف در تعالی انسان به قلم حجت الاسلام شاهرخ همدانی است

یکى از شاگردان مرحوم علامه قدّس سرّه خدمت ایشان مى ‏رسد و عرض مى‏کند: آقا! درباره پدر من چه دستورى مى ‏فرمائید؟ پدر من اصلًا کمونیست است و هیچ اعتقادى به دین و مکتب ندارد. ایشان فرموده بودند: «با پدرت مانند یک شیعه خالص أمیرالمؤمنین علیه ‏السّلام باید رفتار کنى!!»

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه:

در وقت شهادت حضرت امام ابوالحسن الرّضا علیه السّلام حضرت امام‏ جواد محمّد تقى علیه السّلام هفت ساله بوده ‏اند. شیعیان در آن هنگام براى آشامیدن آب زلال و گواراى علوم و عرفان او به سوى او از هر جانب شتافتند، به همان طریق که از پدرانش بهره ‏مند می ‏شدند. و صغر سنّ آن حضرت مانع نشد از مکیدن و به نهایت سیر و سیراب گردیدن از علوم عمیق و پشتوانه دار و بیکران دریاى علم وى. به سبب آنکه امامت الهیّه چون منابعش از خداى عَلّام سرچشمه میگیرد، در آن تفاوتى میان پسر هفت ساله، و یا مرد هفتاد ساله نمیباشد، و این مسأله عیناً مانند مسأله نبوّت است. بنگرید به عیسى که در گاهواره سخن گفت و بنگرید به یحیى که با توان و قدرت کتاب را أخذ نمود و خداوند به او حکم را در حال صباوت عنایت کرد. (امام شناسى، ج‏16-17، ص: 212)

در وقت شهادت حضرت امام ابو الحسن الرّضا علیه السّلام حضرت امام جواد محمّد تقى علیه السّلام هفت ساله بوده ‏اند. شیعیان در آن هنگام براى آشامیدن آب زلال و گواراى علوم و عرفان او به سوى او از هر جانب شتافتند

هنگامی که مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه الشریف از محضر استادشان علامه طباطبایی رضوان الله علیه سوال می کنند که: آیا ائمّه هُدى سلام الله علیهم أجمعین در سنّ کودکى بازى مى‏ کرده اند؟ و مانند سائر اطفال بوده، و از همان بازى‏ها مى‏ نموده اند؟ و آیا مسأله بازى آنان در سِیَر و تواریخ صحیح و روایات صحیحه وارد شده است؟

علّامه طباطبایی در جواب می فرمایند: