گوهر معرفت
عرفان و اخلاق کاربردی

از جهتی می توان قیام مرحوم شهید نواب صفوی رحمة الله علیه را نظیر قیام زید بن علی دانست که قطعا باید اذعان نمود قیامی از روی هوی و هوس و رسیدن به مطامع دنیایی و ریاست و قدرت نبوده بلکه اقدامی از سر عِرق دینى و غیرت اسلامی بوده است. در این مقاله که به اختصار تقریر یافته کوشیده شده جایگاه قیام بر اساس ادارک واقع و از منظر معصومین علیهم السلام تبیین گردد.

مرحوم علّامه طهرانى انقلاب اسلامى ایران را یک موهبت الهى براى ملّت شیعه اثنى عشرى ایران مى ‏دانستند، و م ى‏فرمودند: «مردم باید قدر این هدیّه الهى را بدانند و خوب از آن پذیرائى کنند. نکات مثبت را تأیید، و در صدد رفع نکات منفى و اصلاح آن برآیند.

خدای متعال می فرماید: وَ فِی الْأَرْضِ آیاتٌ لِلْمُوقِنینَ‏؛ ﴿سوره ذاریات، آیه 20﴾

برای اهل یقین تمام زمین آیه و آینه خداست

آینه های ساخت بشری که ما با آن سر و کار داریم کسی را نشان می دهند که روبروی آن ایستاده است ولی آینه های الهی، غیر خدا را نشان نمی دهند. ای انسان تو که برترین آینه خدایی، آیا خدا را را نشان می دهی؟

چقدر پسندیده است که در طول سال روزی اختصاص داده شده تا از قشری ملکوتی و آسمانی به نام پرستاران تجلیل گردد و چه بهتر این روز مقارن با روز ولادت حضرت زینب سلام الله علیها انتخاب گردیده است گرچه نه مقام ولایت حضرت زینب را باید محدود به پرستاری دانست و نه تجلیل از پرستاران را محدود به یک یا چند روز؛ حجت الاسلام شاهرخ همدانی سطوری را به تجلیل از پرستاران اختصاص دادند که مرور می کنیم

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

از عنایات خاصّه حضرت زینب سلامُ الله علیها، روزى که ( همراه مرحوم حداد ) در حرم مطهّر نشسته بودیم، این بود که حضرت آقا فرمودند: مسافرت و توقّف شما در خدمت حضرت امام علىّ بن موسى الرّضا علیه السّلام خوب است؛ به مشهد می روید و در آنجا توطّن مى ‏نمائید. روى همین جهت بود که حقیر پس از چند ماه از مراجعت شام به آستان قدس حضرت ثامن الحجج علیه السّلام مشرّف شدم و بار خود را در این ارض مقدّس فرود آوردم. (روح مجرد، ص 648)

سلام علیکم با توجه به فضایل حضرت زینب سلام الله علیها چرا هیچ روایتی یا تاکیدی برای زیارت این بانوی مکرمه مثل حضرت معصومه سلام الله علیها وارد نشده؟ یا زیارت نامه ای از جانب معصوم علیهم السلام برای ایشان صادر نشده؟ یا در مقام شفاعت به اندازه حضرت معصومه سلام الله علیها از این بانوی بزرگوار صحبتی نشده است؟ با تشکر از زحمات جنابعالی والسلام علیکم پاسخ از حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی

آوازه کمال، عرفان و پاک دامنی تو در همه عالم پیچیده است، که بودی زینت پدر و ماندی زینت اهل معرفت؛ با اینکه سنگینترین مصائب بر حضرت زینب سلام الله علیها وارد شد اما ذره ای از مسیر عقلانیت که توحید محض است خارج نشد

آیت الله حاج سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی نقل می کنند: یادم هست در یک وقتى خدمت مرحوم آقاى حدّاد بودیم گاهگاهى ایشان حکایت‏ هایى را از امیرکبیر نقل میکردند، ایشان هم خیلى معجَب بودند به این شخص و به خصوص به این (خصوصیّاتش)*، در هر صورت ایشان از او به عِنوان شخصى که اقدام بر خیر میکند یاد می‏کردند. 

علامه طهرانی اعلی الله مقامه نقل می کنند: جناب محترم آقاى حاج سید محمّد مهدى خلخالى- که در عصر روز جمعه، 16 رجب، در مشهد مقدّس به دیدن ما در منزل آمدند- دو حکایت از مرحوم حاج شیخ عبدالحسین امینى، صاحب الغدیر از خود آن مرحوم بلافاصله نقل کردند که هر دوى آنها جالب است.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

در حکومت اسلامی باید حجاب را یک حجاب صحیح استاندارد کنند یعنى زنها داراى پوشش صحیح باشند؛ و بتوانند در عین پوشش دنبال کار بروند. بچّه بغل کنند، خرید کنند سوار اتوبوس شوند و چادر از سرشان نیفتد، بدن معلوم نباشد. لباسى با آستین بلند همراه شلوارى بلند و گشاد و داراى...

حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه یکی از اصول بنیادین صلاح و فساد جامعه را مساله غیرت مردان و حجاب زنان می دانند که با حفظ آن سلامت و صلابت جامعه پابرجا خواهد بود و با سست شدن آن مخالفین و دشمنان اسلام به مقاصد پلید خود می رسند ایشان حجاب را صرفا یک پدیده اجتماعی نمی دانند بلکه آن را از اموری حیاتی در سلامت روحی و معنوی یک جامعه می دانستند

عارف کامل علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

امروز اگر پیغمبرى از پیامبران زنده شود مانند عظیمترین آنها همچون حضرت موسى و حضرت عیسى علَى نبیّنا و آله و علَیهما الصّلوةُ و السّلام ما نمى‏توانیم به آنها رجوع کنیم و دستور بخواهیم و در راه سیر و سلوک الهى در تحت ولایتشان درآئیم...

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

این سوال همیشه مطرح بوده و هست که تکلیف این همه از پیروان سایر ادیان مخصوصا مسیحیان چه خواهد شد؟ عاقبت امر آنان در قیامت چگونه است؟ آیا همه به عنوان کفار وارد جهنم می شوند یا راه نجاتی برایشان هست؟ پاسخ این سوال را از کلمات نورانی حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه استفاده می کنیم

خدای متعال بارها فرموده: ... وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ ﴿سوره حشر آیه 64﴾

خدا از هر کسی که تصورش را بکنید مهربان تر و رحیم تر است؛ در واقع رحمت و رحمانیّت او بی نهایت است. این کلام مطلق است، یعنی اگر کسی بگوید مثلا مادر نسبت به فرزندش از خدا مهربانتر است در واقع نفی و انکار این آیه را کرده است! در واقع انکار خدا را کرده است، پس کسی که حتی در ذهنش معنایی غیر از این بیاید انکار خدا را کرده نه فقط مهربانتری اش را!! پس اگر مادری می تواند فرزند بدش را دوست داشته باشد خدا بیشتر دوستش دارد و مراقبش است؛ راه محبت و رحمت خدا را باز نگه داریم.

حضرت آیت الله بهجت رحمة الله علیه یکبار پس از بیان داستان شفا یافتن دو زائر امام رضا علیه السلام که خبر شفایشان را حضرت معصومه علیها السلام به آنها داده بودند، افزود: از اینجا استفاده می شود که حضرت امام رضا و حضرت معصومه علیهما السلام با هم اتحاد و اتصال دارند؛ بلکه همه نور واحدند؛ لذا انسان به هر کدام که متوسل شود، از دیگری جواب می گیرد.

آیت الله حاج شیخ حسن رمضانی از شاگردان حضرت آقای حسن زاده آملی حفظه الله تعالی می ‌گفتند: چندین سال قبل، دانشگاه قم برای تجلیل از مقام حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها گردهمایی تشکیل دادند و از من خواستند که واسطه شوم و حضرت استاد علامه حسن زاده آملی را برای این مجمع دعوت کنم

حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها دارای شخصیتی رفیع و والا مقام می ‎باشد به طوری که ائمه طاهرین علیهم السّلام از این بانو، با جلالت و تکریم یاد کرده‎اند؛ مقاله پیش روی به احوال آن بانوی محترمه از زبان معصومین و اولیای الهی به قلم حجت الاسلام شاهرخ همدانی اختصاص دارد

عارف کامل مرحوم حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

عارف بی نظیر حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه قائل بودند که عناوین و القاب حوزوی مانند "سید" و "شیخ" از مزایاى اسلام و القاب خاصه و مُعرِّف مکتب و آئین است و با مشکلات شهداء و علماى اسلام و شیعه در طول چهارده قرن به دست آمده و حیف است آنها را به رایگان زود از دست بدهیم

بیست و هفتم آذر تحت عنوان وحدت حوزه و دانشگاه نام گزاری شده است که باید به درستی فهمید مراد از این وحدت چیست و چه هدفی در پس آن دنبال می شود؟ عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه که سطحی و بدون مطالعه از کنار چیزی عبور نمی کردند این مساله را مورد دقت و ارزیابی قرار دادند که به مناسبت این روز به آن پرداخته می شود

در زمانى که متوکّل حضرت امام هادى علیه السّلام را از مدینه طلبید، حضرت امام حسن عسکرى علیه‌السّلام هم همراه پدر بودند. و همیشه آنحضرت با پدرشان در سامرّاء بودند تا وقتى که پدر به رفیق أعلى واصل شد.

آگاهی پیداکردن بر کلمات اولیاء و معصومین سلام الله علیهم علمی است که انسان را به عمل نزدیک می گرداند گرچه کافی نیست؛ عبارات پیش رو برخی از کلمات پرمغز امام حسن عسکری علیه السلام است که تحت عنوان "رهنمودهایی از امام حسن عسکری علیه السلام" تقدیم می گردد

طبق روایتی که علاّمه مجلسی رحمة الله علیه نقل می‏کند، حضرت امام حسن عسکری علیه السلام از روی اعجاز در زمان خویش به گرگان رفتند و با دوستان و یاران بی‏شمار خویش دیدار داشته است

جناب شیخ مفید (ره) در کتاب خویش پیام جامع، آموزنده وجالبی را از هشتمین امام معصوم حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام آورده است که آن بزرگوار آن پیام را به وسیله حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام به شیعیان ودوستداران اهل بیت علیهم السلام فرستاده اند.

مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله علیه: اهل تهران اگر هفته ای یک مرتبه به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی نروند، جفا کرده اند. (پایگاه تنظیم و نشر آثار آیت الله بهجت ره)

مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه نقل می کنند: پینه ‏دوزى بود سر کوچه حمّام وزیر که منزل ما در آنجا بود، و ما کفش هاى خود را براى پینه و وصله به او میدادیم. یک روز با حالت گریه به منزل آمد و این قضیّه را براى پدرم که عالم محلّه بود تعریف کرد، و من صغیر بودم و خوب به خاطر دارم.

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

یکى (از رفقا و افراد خوب ما) مرحوم آیة الله شهید حاج سید عبد الحسین دستغیب‏ بود که چه شبها و روزها با هم داشتیم و چقدر پاک طینت و مجاهدى استوار بود. رحمة الله علیه رحمةً واسعة (وظیفه فرد مسلمان در احیاى حکومت اسلام، ص: 51)

مرحوم حاج سید محمد باقر موسوی شفتی اصفهانی قدس الله نفسه الزکیه از بزرگان و از شاگردان مرحوم سید بحر العلوم و محقق قمی است در حالات وی نوشته اند:

در ایام تحصیل خود در نجف و اصفهان بقدرى فقیر بود که گاهى هم از کثرت گرسنگى ضعف و غش مى کرد، و لکن فقر خود را کتمان مى کرد و به احدى نمى گفت. تا اینکه روزى در مدرسه اصفهان پول نماز وحشتى به طلاب تقسیم نمودند و از این راه وجه مختصرى به دست آقا سید محمد باقر رسید و چون مدتى بود که گوشت نخورده بود 

حجّة الاسلام حاج شیخ محمّد شاهرخ همدانی:

از جمله کسانی که در نقل تاریخ مورد اعتماد بزرگان بودند، مرحوم آقای حسین مکی بود؛ که باید ایشان را از بهترین سیاست نگاران و مورّخان معاصر به حساب آورد؛ استاد ما مرحوم علامه طهرانی اعلی الله مقامه به نوشتجات ایشان بیش از دیگران اعتماد می کردند و غالبا

مساله اختلاط پسران و دختران در دانشگاه از دیدگاه روانشناسی و اجتماعی از سابق به عنوان یک معظل مطرح بوده است که اگر از ابتدا با نگاهی منطقی و دلسوزانه و خالی از اهواء به آن نظر می شد به چنین بن بست شوم و خطرناکی تبدیل نمی شد. جامعیت مکتب تربیتی عارف کبیر مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه این مساله را به خوبی تحلیل کرده است که در مقاله حاضر به آن پرداخته می شود.

در اینکه آیا برای زنان حتی زنان مجتهده جایز است که به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کنند و به عنوان نماینده در تقنین قانون نقش داشته و صاحب رای باشند یا جایز نیست امری است که اولا: به تعریفی جامع و دقیق از ماهیت مجلس شوری و جایگاه نمایندگان حاضر در آن، ثانیا: به جایگاه زنان و جواز تصدی ایشان در منصب قضاء و حکومت، باز می گردد. این مقاله در دو شماره به صورت تفصیل و تخصّصی به قلم حجة الاسلام استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به این مطلب پرداخته است

در اینکه آیا برای زنان حتی زنان مجتهده جایز است که به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کنند و به عنوان نماینده در تقنین قانون نقش داشته و صاحب رای باشند یا جایز نیست امری است که اولا: به تعریفی جامع و دقیق از ماهیت مجلس شوری و جایگاه نمایندگان حاضر در آن، ثانیا: به جایگاه زنان و جواز تصدی ایشان در منصب قضاء و حکومت، باز می گردد. این مقاله در دو شماره به صورت تفصیل و تخصّصی به قلم حجة الاسلام استاد حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به این مطلب پرداخته است

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای تنظیم و تدوین قانون اساسی کشور دست هایی در کار بود که نگذارند قانون اساسی به قانون اسلامی تبدیل شود وقتی مرحوم علامه این وضع تاسف بار را دیدند احساس تکلیف کرده نامه ای را به عنوان پیش نویس قانون اساسی بر اساس مبانی شرع نوشتند که اگر به طور جدی مورد توجه قرار می گرفت شاهد بسیاری از نابسامانی ها نبودیم حقیقتی که بسیاری از سیاسیون الآن بدان معترفند به مناسبت روز مجلس متن این نامه تقدیم می گردد.

عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

خدای متعال فرمود: وَ الَّذِینَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ و َلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿سوره حشر، آیه 10﴾

کسانی وارد بهشت می شوند که هیچ گونه کینه و کدورتی در دل از برادران ایمانی شان ندارند؛ پس دلی که در آن کینه نباشد، بهشت است! در واقع بهشت را می بریم، با دلی خالی از کینه می سازیم؛ این یعنی آنهایی هم که می خواهند دنیایشان بهشت باشد و بهشتی زندگی کنند، دلشان را پر کنند از صفا و محبّت؛

عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه می فرمودند:

مواعظ و نصایح إمام صادق علیه السلام در موضوعات مختلفه و از جهات متعدّده بسیار مى ‏باشد ولیکن در اینجا به آنچه که اختصاص به ارزش و تحصیل علم و عمل بدان دارد بسنده کرده و آن را از کتاب گهربار امام شناسی از تالیفات مرحوم علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی اعلی الله مقامه تقدیم می کنیم

چرا اکثر علوم اسلامی در زمینه معارف و خصوصا فقه اهل بیت از ناحیه امام صادق علیه السلام صادر شده است؟ سوالی است که در این مقاله عارف کامل مرحوم علامه طهرانی رحمة الله علیه آن را رمزگشایی کرده و بدان پاسخی مبسوط بیان می دارند

در این مقاله به مهمترین  اتفاقاتی که قبل از تولد و همچنین هنگام تولد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله اتفاق افتاد بر اساس چند روایت نقل شده از حضرت امیر المومنین علی علیه السلام و امام صادق علیه السلام پرداخته می شود

امیرمومنان علیه السّلام فرمودند: نَفَسُ المَرْءِ خُطاهُ إلی أجَله (نهج‌ البلاغه، حکمت 74) 

هر نَفَسی که انسان می کشد، او را یک گام به سوی مرگ می کشاند.

مرحوم آیت الله بهجت اعلی الله مقامه الشریف از ناحیه پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کردند: هر کس عالمی را تا چهل روز زیارت نکند، مات قلبه (قسی قلبه)  قلبش می میرد (قساوت قلب پیدا می کند) معلوم می شود یک ملاقات با عالمی که صدق و اخلاص را پیشه خود نموده تا چهل روز اثر دارد؛ اصل روایت این است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: یا علیُّ إذا أتَی عَلَی المُومِنِ أربَعینَ صَباحاً و لَم یَجلِسِ العُلَماءَ قَسَی قَلبُهُ وَ جَرَءَ عَلی الکَبائِرِ. (یا علی هر گاه چهل روز بر مومن بگذرد و با عالمی نشست و برخاست نکند و در مجلسش حاضر نشود قساوت قلب پیدا میکند و بر انجام گناهان کبیره جریّ میشود) سفینة البحار،ج2،ص554

جایگاه تبرّی از دشمنان خدا و اولیائش اگر بیشتر از تولّی نباشد کمتر نیست و تا کسی تبَرِّى را همپایه و هم میزان با تَولّى استوار نداند شیعه نخواهد بود. مقاله حاضر به قلم حجت الاسلام حاج شیخ محمد شاهرخ همدانی به موضوع تبرّی از غاصبان خلافت اختصاص دارد که به مناسبت نهم ربیع الاولی ایام شادی اهل بیت علیهم السلام تقدیم می گردد.

بسیاری معنای لعن را خارج از مقام محبت و ولایت دانسته و برخی هم آن را نوعی دشنام و ناسزا پنداشته و دست آویزی برای هرزه گویی قلمداد می کنند. عارف کامل حضرت علامه طهرانی رحمة الله علیه در تشرف دوم خود به کربلای معلی و استفاده از محضر مرحوم حداد رحمة الله علیه جویای حقیقت معنای لعن شده که کلام عرشی حضرت حداد را به دنبال دارد